مقصریابی از غافلگیری‌ چندباره مدیریت‌بحران
مقصریابی از غافلگیری‌ چندباره مدیریت‌بحران

شهریاریها :روسا و مسئولان سازمانهای اصلی دخیل در مقابله با بحران کشور در شبکه خبر جمع شدند تا درباره سیلاب روز یکشنبه و تلفات آن صحبت کنند. طبق معمول باز هم هواشناسی زیر سئوال رفت که توانایی پیش بینی این رویداد خشن جوی را نداشته. به گزارش سلامت نیوز به نقل از خبرآنلاین، برنامه تیتر […]

13940429000622_PhotoLشهریاریها :روسا و مسئولان سازمانهای اصلی دخیل در مقابله با بحران کشور در شبکه خبر جمع شدند تا درباره سیلاب روز یکشنبه و تلفات آن صحبت کنند. طبق معمول باز هم هواشناسی زیر سئوال رفت که توانایی پیش بینی این رویداد خشن جوی را نداشته.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خبرآنلاین، برنامه تیتر یک دیشب از شبکه خبر صدا و سیما درباره تغییرات جوی و طوفان روز یکشنبه گذشته بود که تعداد زیادی جانباخته داشت. مجری برنامه پرسید چرا مردم همچنان در تغییرات عمده جوی غافلگیر می شوند؟ آیا مردم به هشدارها بی اعتنا هستند؟ در این نشست داوود پرهیزگار، رئیس سازمان هواشناسی و مصطفی نجار، رئیس سازمان بحران به صورت حضوری گفتگو کردند و به صورت تلفنی نیز خالدی سخنگوی اورژانس کشور روی خط آمد که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

آخرین تلفات از طوفان روز یکشنبه چیست؟

مصطفی نجار، رئیس سازمان بحران: روز گذشته در 10 استان بارندگی داشتیم. علی رغم اینکه مقداری کمبود آب جبران شد، در برخی استانها مشکلات ایجاد کرد و در تهران و البرز مهمترین مشکلات ایجاد شد. در استان البرز روستای سیکران کرج بارندگی شدید در یک منطقه محلی بود و بارش سیل آسا منجر به سیل سهمیگن می شود. در این حادثه 6 نفر جان خود را از دست داده و 12 مفقود گزارش شده که امیدواریم پیدا شوند. امروز خدمت اهالی بودم و می گفتند 2 نفر تلفات از این اشخاص قطعی است. 1 نفر از این فوت شدگان تبعه افغانستان بوده و بقیه افرادی بودند که برای تفریح رفته بودند. متاسفانه حدود 80 خودرو در مسیر سیل دچار آسیب شدید شدند که شناسایی خودروها غیرقابل ممکن بود. لاشه خیلی ناجوری داشتند. از اولین ساعات حادثه جاده چالوس یک طرفه بوده و تردد به محل سانحه سخت بوده، ولی کمک رسانی آغاز می شود و امروز همه تلاش می کردند. وضعیت نه بحرانی است و نه عادی.

ستاد بحران چه زمانی متوجه اتفاق شد؟

مصطفی نجار: مسئولیت ستاد بحران و استاندار که رئیس شورای بحران استان است، به محض ایجاد حادثه، فرماندار و استاندار در جریان حادثه قرار می گیرند. این ساعت 8.5 عصر بود و ساعت 10 شب جلسه تشکیل می شود. این تاخیر نیست. بحث به محض وقوع هرحادثه امداد و نجات حرکت می کند ولی اینکه برنامه ریزی برای آینده می شود، تشکیل جلسه و ستاد برای تسریع در کار می شود. در جاده کن و سولقان نیز 8 نفر تا الان جان خود را از دست داده اند. یکی تبعه چین و یکی تبعه افغانستان بوده. احتمالا نفر بعدی نیز تبعه چین باشد و ممکن است باز هم تلفات افزایش یابد.

سازمان هواشناسی این مشکل را در این ابعاد پیش بینی می کرده؟

داوود پرهیزگار رئیس سازمان هواشناسی: پدیده هایی هست که در مقیاس خرد و در زمان کوتاه که پیش بینی های کوتاه مدت هستند. سیستمی که ایران را در کشور تحت تاثیر قرار داد، تقریبا 10 استان را تحت تاثیر قرار داد. یک سیستم فعال بود با توجه به شرایط اقلیمی منطقه در این زمان از سال که کم فشار گرمایی است، این سیستمها می توانند خیلی اکتیو عمل کنند. پیش بینی از روز چهارشنبه به صورت اطلاعیه برای خیلی از بخشها اعلام شد اما این که اثر سیستم روی هر منطقه چی باشد، وقتی مقیاس خرد باشد، متفاوت است.

یعنی شما این سوانح را پیش بینی می کردید؟

داوود پرهیزگار: خیلی از این پیش بینی ها به وقوع پیوسته است. در مورد اخیر، بسیاری از استانها، پیش بینی می کردیم. حتی اطلاعیه در بسیاری از استانها داده شده. در برخی از حوضه های آبریز مانند رود کن، قابل پیش بینی نیست. در یک مقیاس کوچک، سیل تولید می شود. باید دید در این حوضه آبریز چه اتفاقی افتاده که تبدیل به سیل شده.

از چه زمانی اورژانس مطلع و وارد کمک رسانی شد؟

خالدی سخنگوی اورژانس کشور: ما متوجه تغییرات جوی از ساعت 18 شدیم. وزارت بهداشت مرکز هدایت عملیات بحران دارد و این مرکز اختیارات وزیر و روسای دانشگاه ها را دارد. اولین تماس در ساعت 18 از سمنان گرفته شد. در قزوین 18 و 12 دقیقه. در تهران در هشتگرد ساعت 18 و 46 دقیقه تماس داشتیم که بر اثر شکستن درخت، مردم تماس گرفتند. اطلاعیه سازمان هواشناسی را از روی سایت داشتیم ولی عدد آن متفاوت بود. مثلا سرعت باد را 40 کیلومتر و دید افقی را 1200 متر داشتیم. ما به عنوان آخرین حلقه امدادرسانی، هستیم. اولین حلقه در مدیریت بحران، بازدارندگی و پیش بینی است.

گزارش چه زمانی به دست شما رسید؟

خالدی: از روز گذشته، وقتی نگاه کردیم به اطلاعیه روزانه در سایت، این عدد را به ما دادند.

از هواشناسی با شما تماس نگرفتند؟
خالدی: خیر. ولی با ستاد بحران، تلفنی صحبت کردیم و گفتند برای ما ملموس نیست.

به نظر شما گزارش سازمان هواشناسی، عادی بود؟

خالدی: ما فکر نمی کردیم بارندگی به این شدت شود و دچار چالش شویم. برخی از مسایل که باعث تاخیر در امداد رسانی شد، خواهشی از مجلس داریم درباره لایحه مدیریت بحران کشور، باید کاری کرد سازمان مدیریت بحران بلافاصله بتواند افراد و تیم های امدادرسانی را کنار همدیگر قرار دهد. مشکل ما یک طرفه شدن جاده ها بود. از ساعت 18 و 46 که درخواستها زیاد شد، ما 10 آمبولانس را اعزام کردیم ولی قادر به حرکت در مسیر خلاف جریان ترافیک نبودند. پلیس راه خیلی کمک کردند، ولی این باعث افزایش زمان رسیدن به محل حادثه نبود.

آیا این کار علمی و درست نبود؟

خالدی: ما امکاناتش را داریم ولی تکمیل سازمان مدیریت بحران، نیاز به اختیارات دارد. اگر بلافاصله این اختیارات داده شود خیلی خوب است. در بحران روز یکشنبه امامزاده داوود یکی از گلایه های اورژانس این بود که ما بالگرد را هم نمی توانستیم استفاده کنیم و فرودگاه بالگرد نیز به عنوان پارکینگ اجاره داده شده.

اطلاعیه سازمان هواشناسی برای کجا ها رفت؟

داوود پرهیزگار رئیس سازمان هواشناسی: در لیست جاهایی که اطلاعیه صادر می شود امداد و نجات هلال احمر است. برای اورژانس مستقیم اطلاعیه ارسال نمی شود.

می گویند مردم تماس می گرفتند و هواشناسی به آنها اطلاعیه را نگفته؟

پرهیزگار: این دوستمان که نمی دانم از کجا بودند به بحث سامانه هشدار سریع اشاره کردند. یکی بحث تولید پیش آگاهی است و بحث دوم واکنشگر است. در بخش اول چون بخش زیادی از بلایا در حوزه هواشناسی تعریف می شود، مسئولیت با ماست. در بخش واکنشگر ارگانهای زیادی از جمله ستاد بحران و کمیته امداد و نجات وارد می شوند و طبیعی است اگر بخواهیم سیستم هشدار سریع جامع و فعالی داشته باشیم باید ارتباط بین اینها تعریف شود. آنچه وجود دارد سیستم فکس است.

پیش بینی باید اتفاق بیفتد. ما گزارش هواشناسی را در شبکه خبر پخش می کردیم تداعی هشدار نمی کرد: آبگیری سطح معابر، توفان شدید. سرعت طوفان را شما 40 کیلومتر پیش بینی کرده بودید، این هشدار تداعی نمی شود. اینها از کجا آماده شوند؟

پرهیزگار: در این اطلاعیه صادر شده، مطلب شما نقض می شود. طی 3 اطلاعیه ما، این وضعیت برای استانهای مختلف از جمله تهران اعلام شده. هر روز به رخداد نزدیک می شویم، اطلاعیه صادر شده.

ولی کارشناس شما که در صدا و سیما گزارش می داد، تداعی هشدار جدی را نداشت؟

پرهیزگار: برای بخشهای مسئول، معانی و مفهوم متفاوت است. بولتن روزانه در صدا و سیما اعلام می شود ولی وقتی تبدیل به اطلاعیه شد، شرایط خاص را پیش بینی می کنیم که حالت آمادگی می دهد.

ولی اورژانس چنین آمادگی را نداشته؟ اورژانس می گوید پیش بینی شما اصلا متفاوت با آن بوده که اتفاق افتاده؟

پرهیزگار: این وزش باد شدید را پیش بینی کردیم. اما در پدیده روز یکشنبه وزش باد 76 کیلومتر بود. این خطا قابل قبول است. کار ما محاسبات و مدلینگ است. خروجی مدل را بررسی می کنیم و پیش بینی می کنیم. این میزان خطا شدنی و قابل قبول است.

رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر روی خط بودند ولی بعد خانمی می گوید اشتباه گرفتید. امیدوارم ایشان از سخنان ما ناراحت نشده باشد. آقای مصطفی نجار، نظر شما چیست؟

مصطفی نجار: برخی بحرانها مانند زلزله قابل پیش بینی نیست. اینها. ولی همه دستگاه های کشور باید برای هر حادثه ای آماده باشند. بازدیدی داشتم و دیدم هشدار داده شده و آمادگی وجود داشته. در بدو حادثه همه امکانات استان بسیج شد.

آیا اورژانس باید از طریق تلفن مردم باید مطلع شوند؟ چرا پلیس راه جاده چالوس را نبسته یا جاده دو طرفه شود؟

مصطفی نجار: بعد از ماه مبارک رمضان تعطیلات 4 روزه و سفرهای تابستانی بود. این ممکن است نقیصه باشد که باید برطرف شود. به محض اینکه پلیس مطلع شده، جاده را دو طرفه کرده. نیروهای امداد رسان با هدایت پلیس خود را به آنجا رساندند.

چه ساعتی این اتفاق افتاد؟

مصطفی نجار: بلافاصله اکیپ های امدادی حرکت کردند ولی برای رسیدن به منطقه کمک، نیاز به زمان بود که پلیس راهور این همکاری را داشت.