وقتی پای صحبت رزمندگان 8 سال جنگ ایران و عراق می نشینیم، امکان ندارد حرفی از موتورسیکلت ها و خودروهای جنگ تحمیلی به میان نیاید. خودروها و موتورسیکلت های زیادی در جنگ تحمیلی مورد استفاده قرار گرفتند و حالا بعد از گذشت سال ها از جنگ 8 ساله ایران و عراق، همچنان بخشی جدا نشدنی […]
وقتی پای صحبت رزمندگان 8 سال جنگ ایران و عراق می نشینیم، امکان ندارد حرفی از موتورسیکلت ها و خودروهای جنگ تحمیلی به میان نیاید. خودروها و موتورسیکلت های زیادی در جنگ تحمیلی مورد استفاده قرار گرفتند و حالا بعد از گذشت سال ها از جنگ 8 ساله ایران و عراق، همچنان بخشی جدا نشدنی از خاطرات جبهه و جنگ به شمار می روند.
((گزارش اختصاصی پایگاه خبری رسمی جوان خودرو))
این جنگ 8 ساله که با رشادت مزدان و زنان ایرانی در تاریخ جاودانه شد، فارغ از تمام اتفاقات و فراز و نشیب هایش، از دید علاقه مندان به خودرو و ماشین بازها نیز نکات جالب توجهی دارد. می خواهیم در مورد خودروها و موتورسیکلت هایی که در این جنگ 8 سال مورد استفاده قرار گرفتند صحبت کنیم. وسایل نقلیه ای که در صحنه یکی از خاص ترین اتفاقات این سرزمین ایفای نقش کردند.
جمهوری اسلامی ایران در طول هشت سال دفاع مقدس، 19 عملیات بزرگ، 19 عملیات متوسط و 125 عملیات کوچک انجام داده است.
پس از آغاز جنگ تحمیلی، همه نیروهای نظامی و نیروهای داوطلب برای دفاع از ایران به مناطق مرزی و مورد تهاجم زمینی دشمن اعزام شدند. جنگ در مناطق غرب و جنوب کشور شکل گرفته بود. غرب کشور به دلیل برخوردار بودن از طبیعت کوهستانی و جنوب و جنوب غرب کشور به دلیل بیابانی بودن، دسترسی نیروها را با مشکل روبرو ساخته بود. به همین دلیل خودروهای 2 دیفرانسیل و موتورسیکلت های پرشی به لطف قابلیت های بالایی که داشتند به کمک نیروهای رزمنده آمدند و در دوشادوش نیروهای انسانی، به نبرد پرداختند.
خودروهای 2 دیفرانسیل در جای جای جبهه های جنگی به چشم می خوردند. علاوه بر اینکه رزمنده ها، تجهیزات و سلاح، آذوقه، دارو و … با این خودروها جابجا می شدند، قابلیت های خاص شان باعث شده بود تا برای جابجایی توپ های سبک و انواع تیربار تا کالیبر 50 میلی متر نیز روی این خودروها نصب شود. این خودروها با کمترین صدمه، از سخت ترین مسیرها عبور می کردند و به قول معروف در این جنگ 8 ساله گره گشا بودند.
خودروی رئیس جمهور آمریکا چه ویژگی هایی دارد؟ (اینجا کلیک کنید)
نوآوری های مهندسین ایرانی در جنگ 8 ساله
اما خودروهایی که از آن صحبت می کنیم هم در بعضی مناطق قابل استفاده نبودند. در مورد شرایطی صحبت می کنیم که به دلیل تحریم های سخت، به جز معدود کشورهایی که با هزار اما و اگر با ایران داد و ستدهای اقتصادی داشتند، هیچ کشوری جرات برقراری ارتباط اقتصادی با کشورمان را نداشت و این شرایط باعث شد تا جهادگران و رزمنده ها، علاوه بر نبرد با دشمن، خلاقیت به خرج دهند و از همین تجهیزات اندکی که داشتند وسایلی کاربردی خلق کنند.
خودروی تویوتا لندکروزر وانت FJ45 که برای تردد مناطق رملی و بیابانی توسط مهندسین ایرانی به شنی مجهز شده بود، یکی از همین نوآوری ها در جنگ 8 ساله به شمار می رود. همچنین مهندسین جهاد نفربر زرهی دوزیستی را طراحی کردند که توان حرکت در آب و خشکی را داشت. در این پروژه مهندسین خلاق ایرانی به تکنولوژی ساخت سیستم های تعلیق پیشرفته تری نیز دست یافتند و بعد از این پروژه نفربر کوچک تری با قدرت مانور و حرکت با لاتری را برای انتقال فرماندهان به خطوط مقدم طراحی کردند و به مرحله تولید رساندند.
خاطرات جالب جنگ تمامی ندارند و خودروها و موتورسیکلت های نظامی بخشی جدانشدنی از خاطرات جبهه و جنگ به شمار می روند. وقتی پای صحبت رزمنده ها و بچه های جبهه می نشینیم محال است اسمی از تویوتاها و موتورسیکلت های جنگ به میان نیاید.
برای آشنایی با عجیب ترین و گران قیمت ترین ماشین پلیس های جهان اینجا کلیک کنید
از جمله خودرو های موجود در جبهه می توان به جیپ کا ام ۴۱۰ به عنوان خودروی فرماندهی، جیپ کا ام آمبولانس و جیپ کا ام مجهز به توپ ۱۰۶ اشاره کرد. البته از نقش قابل توجه خودروهای 2 دیفرانسیل، خراب نشو و شگفت انگیز تویوتا در جنگ تحمیلی هم نباید گذشت. خودروهای جان سختی که برای همیشه در خاطره ها باقی مانده اند.
از جمله این خودروها می توان به تویوتا لندکروزر وانت FJ45، تویوتا لنکروزر FJ40 ملقب به کالسکه ای، تویوتا لنکروزر FJ60 و FJ62 اشاره کرد. در کنار خودروها، از نقش موتورسیکلت های پرشی هوندا، کامیون آیفا و اتوبوس های بنز 302 در جریان جنگ 8 ساله نیز نباید گذشت. البته در اوایل جنگ نقش خودروهای آمریکایی مثل شورولت کاستوم، سابربن، جیپ های (گلادیاتور) سیمرغ و (واگونیر) آهو و بلیزر پررنگ تر بود. اما با قدیمی تر شدن و از بین رفتن این خودروها، تویوتا ها بازیگر اصلی میدان های نبرد شدند.
افراد مشهوری که تصادف رانندگی آن ها را به کام مرگ کشاند
آشنایی با یکی از مهمترین کامیون های جنگ تحمیلی
کار را با خودروهای سنگین جنگ تحمیلی آغاز می کنیم. اگر از اتوبوس های بنز 302 که تقریبا اکثر ایرانی ها با آن آشنایی دارند و نقش پررنگی در جابجایی رزمدگان ایرانی داشته اند فاکتور بگیریم، به یک کامیون پرحاشیه می رسیم. کامیون آیفا. کامیونی که همچون تویوتا ها و موتورسیکلت های هوندا در 8 سال جنگ تحمیلی کمک شایانی به سربازان ایرانی کرد.البته نکته جالب اینجاست که آیفا تنها همراه سربازن ایرانی نبود و در جبهه دشمن نیز به فعالیت می پرداخت!
آیفا نامی است که نمی توان به راحتی از کنار آن عبور کرد. کامیون هایی جان سخت که در خط مقدم جبهه های جنگ خدمت می کردند و با وجود خسارت های زیادی که به آن ها وارد می شد، از فعالیت در زمینه انتقال مجروح، سلاح، تدارکات، سرباز و …. باز نمی ایستادند. آیفا W50 مهمترین کامیون آلمان شرقی به حساب می‌آمد و برای این کشور که حاصل کشیده‌شدن دیوار برلین و دو نیمه شدن آلمان به شرقی و غربی بود، اهمیت بالایی داشت.
برای اولین بار در سال 1962 مدل آیفا W45 برای مصارف شهری و استفاده به عنوان کامیون های حمل زباله، جرثقیل و …. وارد بازار شد و در حدود سه سال بعد آیفا W50 که انواع آنها هنوز هم در ایران دیده می شوند تولید شد.
پیشرانه ۶.۵ لیتری این کامیون در ابتدا ۱۱۰ اسب بخار قدرت و 392 نیوتن متر گشتاور تولید می کرد. بعدها با تغییراتی که در پیشرانه این کامیون اعمال شد، توان پیشرانه به ۱۲۵ اسب بخار و گشتاور آن نیز به ۴۲۲ نیوتن متر رسید. این کامیون ۴ چرخ متحرک تقریبات به 40 کشور جهان صادر شد!
بررسی تویوتا لندکروزر سری 80 دهه نودی را در اینجا بخوانید
وزن خالص کامیون آیفا ۵.۳ تن بوده و توانایی حمل 10 تن بار را نیز داشته است. تعدادی از این کامیون که در جنگ ایران و عراق به شهرت رسید، همچنان در بعضی نقاط کشور خصوصا شهرهای شمالی مورد استفاده قرار می گیرد و هنوز بازنشسته نشده است.
این کامیون جان سخت در جنگ تحمیلی 8 ساله میان ایران و عراق، عملیات مرصاد و جنگ دوم خلیج فارس حضور داشت. آیفا به عنوان یک برند موفق در زمینه کامیون سازی، تا سال 1990 برای ساخت مدل های جدیدتر آیفا تلاش می کرد، اما سرنوشت آن چیزی نبود جز ورشکستگی و در نهایت توسط مرسدس بنز خریداری شد.
مروری بر جالب ترین لقب های خودرویی در ایران (اینجا کلیک کنید)
نقش پررنگ تویوتا های 2 دیفرانسیل در میان خودروهای جنگ تحمیلی
در نیمه دوم جنگ تحمیلی که ایران علاوه بر جنگ، درگیر تحریم های ناجوانمردانه غرب نیز بود، خودروهای آمریکایی بعد از فرسوده شدن و آسیب دیدن در جنگ جایگزینی نداشتند. اما رابطه خوب ایران و ژاپن در آن سال ها باعث شده بود تا 2 دیفرانسیل های تویوتا نقش پررنگی در جنگ پیدا کنند و به کمک رزمندگان ایرانی بیایند.
شاید فرماندهی را نیابید که تویوتاهای 2 دیفرانسیل جایی در خاطرات جنگش نداشته باشند. این خودروهای با کیفیت و همه جا رو در بسیاری موارد محل شهادت بسیاری از رزمندگان ایرانی نیز بودند.
اما یکی از مهمترین تویوتاهای 2 دیفرانسیل فعال در جنگ 8 ساله، تویوتا لندکروزر FJ40 بود که با نام های 2 اف و کالسکه ای نیز شناخته می شد. یک 2 دیفرانسیل جان سخت و همه جا رو که سال ها در جنگ 8 ساله میان ایران و عراق فعالیت کرد و هنوز هم تعداد قابل توجهی از آن روشن است و توسط آفرود بازان و مشاغلی که در مناطق صعب العبور و بیابانی کار می کنند مورد استفاده قرار می گیرد.
لنکروزر FJ40 در سال 1960 به عنوان یک خودروی مستقل در سبد محصولات تویوتا معرفی شد. جالب است بدانید این خودرو آنقدر با کیفیت و محبوب بود که تا سال ۱۹۸۴ نسل جدیدی از آن به بازار معرفی نشد. تویوتا FJ40 نه تنها توسط رزمندگان ایران، بلکه توسط چندین ارتش مختلف در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفت و بعدها نمونه‌هایی از این خودرو برای استفاده‌های غیرنظامی نیز تولید شد. در سال ۱۹۷۶ نسخه جدید FJ40 دو در با موتور ۶ سیلندر خطی ۱۳۵ اسب بخاری نیز تولید شد که عرضه آن با استقبال فراوانی روبرو شد.
تویوتا سری 40 درنسخه وانت با نام 2F شناخته می شود و به جز شاسی و قسمت بار، تفاوتی با انواع دیگر سری 40 ندارد. در حقیقت نسخه وانت لندکروزر سری 40 بیشتر از انواع استیشن و 2 در در جنگ مورد استفاده قرار گرفت.
از کشور مرموز (( کره شمالی )) و صنعت خودرو نیم‌بندش بیشتر بدانید
اما به نسل سوم تویوتا لندکروزر می رسیم که با نام 3F شناخته می شود. این نمونه از لندکروزر از سال ها 1980 تا 1990 تولید شد و خودروهای سری 70 و 60 بر پایه آن شکل گرفتند. این خودرو هم نقش قابل توجهی در جنگ ایران و عراق داشت. لنکروزر سری 60 خودرویی بود که بیشتر برای امداد در نقش آمبولانس و خودروی فرماندهی مورد استفاده قرار می گرفت.
چسبندگی بالای این مدل تویوتا باعث شده بود تا برای عبور از کوه هایی با شیب بسیار تند مورد استفاده قرار بگیرد. نسخه وانت توانایی حمل بیش از 2 تن بار را داشته و هنوز هم توسط آفرود بازان مورد استفاده قرار می گیرد.
لندکروزر سری 70 نیز در سال 1984 متولد شد و بیشتر در نقش وانت در کنار سری 60 در جبهه های جنگ حضور داشت. این خودرو را در ایران با نام 3F می شناسند. یک 2 دیفرانسیل قدرتمند، با کیفیت و خراب نشو که هنوز ه در مسیرهای آفرودی و بیابانی می درخشد.
لندکر سری 60 از پیشرانه‌های 6 سیلندر 4.0 لیتری و 4.2 لیتری بنزینی و 4 سیلندر 3.4 لیتری گازوئیلی بهره می برد. اما مدل‌های موجود از این خودرو در ایران اغلب مجهز به موتور بنزینی هستند. در نسخه سری 70 نیز پیشرانه‌های 6 سیلندر 4.0 لیتری با قدرت 155 اسب بخار و گشتاور 303 نیوتون متر و 4 سیلندر 2.4 لیتری با قدرت 108 اسب بخار و گشتاور 187 نیوتون متر مورد استفاده قرار گرفته بود. تویوتا لندکروز ۳f به دلیل فاصله مناسب از زمین توانایی بالایی در عبور از مسیرهای صخره‌ای را داشت ودجنگ بتینه برای عبور از بی راهه ها به شمار می رفت.
بررسی موتورسیکلت هوندا CBR را در اینجا بخوانید
موتورسیکلت های همه جا رو
از کامیون ها، اتوبوس ها و خودروهای جنگ تحمیلی گفتیم، اما نباید از نقش موتورسیکلت ها در جنگ 8 ساله ایران و عراق نیز غافل شویم. موتورسیکلت های پرشی ابتدا نقش پیام رسان را بازی می کردند. چرا که سریع بودند و قابلیت عبور از جاده های ناهموار را داشتند. از مهمترین نقش افرینی های موتورسیکلت ها در جنگ تحمیلی می توان به گروه موتورسوارانی اشاره کرد که توسط دکتر چمران تشکیل شده بود.
رزمندگانی وظیفه حمل و ارتباط برقرار کردن با تلفن های سیار را داشتند یا می خواستند پیامی را به سرعت مخابره کنند، با این موتورسیکلت ها از مسیرهای ناهموار از یک خط به خط دیگر می رفتند. موتورسیکلت ها در سال های جنگ رزمندگان سلح به آر پی جی را نیز حمل می کردند و در شب های عملیات توسط برانکاردهای کوچکی که پشتشان تعبیه شده بود، مجروحان و زخمی ها را به خارج از میدان نبرد منتقل می کردند.
یکی از معروف ترین موتورسیکلت های جنگ، هوندا XL بود که از سال 1975 به بازار عرضه شد. این موتورسیکلت یک مدل به روز شده و بهبود یافته از هوندا SL به شمار می رفت. این موتورسیکلت علاوه بر ساده و با کیفیت بودن، توانایی های حرکتی بی نظیری داشت و به کرات در جنگ تحمیلی مورد استفاده قرار می گرفت. این موتورسیکلت انجین ساده ای داشت و در دسته موتورسیکلت های ارزان و کم خرج به شمار می رفت.
همان طور که گفتیم، موتورسیکلت ها در جنگ تحمیلی وسایل نقلیه سریعی بودند که مسیرهای ناهموار را طی می کردند. اگر به زیر انجین این موتورسیکلت نگاهی بیندازید، پلیتی آلومینیومی را مشاهده می کنید که به لطف آن این موتورسیکلت می تواند در مسیرهای سخت و کوهستانی تردد کند.
نوشته: میلاد میرعابدینی
